Sinemanın altın çağı olarak bilinen doksanlı yıllarda birçok kült filme ev sahipliği yapmıştır. Gelişen dünya ve teknoloji ile artık yeni tarzda filmler ortaya çıkmaya başlamıştır. Ancak gelişen sinema sektörü günümüzde, 90’lı yılların filmleri gibi etkileyici filmler çok azdır. 1990’lı yıllarda çıkan filmlerin neredeyse her biri efsane olarak sayılabilecekken, günümüz filmleri neden sadece tüketim için yapılmaktadır. Bunun nedeni 90’lı yıllarda sinemanın yeni yeni gelişmesi ve tüm dünyaya yayılmasıdır. Şimdilerde bizlere çok sıradan gözüken sinemanın, 90’lı yıllarda insanların fazlasıyla özendiği, giderken güzel ve özenli giyindiği ve Avrupa’da smokinle gidilen bir yerdir. Bu keyfi evinde ve rahat yaşamak isteyenler Pazar akşamları saat 21.00’da, Star 1’i açarak Parliament Pazar Gecesi Programını kaçırmamaktadır. Bu gece televizyondan ilk kez yayınlanacak filmler Türkçe Dublaj olarak yayınlamaktadır.
Bu yazıda sizlere 1990’larda yayınlanan ve kült eserler haline gelen en iyi on filmi tanıtacağız.
1.Esaretin Bedeli (The Shawshank Redemption)
1994 Amerika Birleşik Devletleri yapımı olan Esaretin Bedeli filminin yönetmenliğini Frank Darabont yapmıştır. Darabont ayrıca filmin senaristliğini, Stephen King ile beraber yürütmüştür. Başrollerinde ise Tim Robbins, Morgan Freeman, Bob Gunton, William Sadler gibi oyuncular bulunmaktadır. Esretin Bedeli adlı film Stephen King’in Rita Hayworth ve Shawshank’in Kefareti adlı kitabından uyarlamadır. Dram filmleri kategorisinde oldukça iyi bir yerdedir.
Filmin konusu ise; karısını ve karısının sevgilisini öldüren Andy Dufrensene isimli gencin ömür boyu hapse mahkum edilmesini konu alır. İşkencenin, tecavüzün ve her türlü kötü koşulun bulunduğu hapishane olan Shawshank hapishanesine gönderilir. Andy Parmaklıklar arkasında bile özgür bir şekilde yaşayabileceğine inanır. Andy’nin umutlu oluşu hapishanedeki mahkumları da etkilemiştir. Andy’nin bu görüşünden en çok da Red adındaki bir mahkum etkilenecektir. Hapishanede çok iyi bir dost olacaklardır. Bu dostlukları bütün mahkumları, hapishanede olsalar bile özgür olabileceklerine inandırır ve hapishaneyi bambaşka bir yer haline getirirler.
25 milyon dolar bütçe ile çekilen film 58 milyon dolar hasılat yapmıştır. 1994 yılında Oscar’a 7 dalda aday olarak gösterilmiştir. En iyi film ödülüne de aday olan film, 1 milyon 750 binden fazla kullanılan oyla İMDB’de 9.2’lik bir puan elde ederek uzun süre listelerde en üstte yer almıştır. Amerikan Film Enstitüsünün hazırladığı Yüz Yılı….. 100 Film Listesi’nin 10.yıl dönümü sayılarına dahil edildi.
2.Kuzuların Sessizliği (Silence Of The Lambs)
1991 Amerika Birleşik Devletleri Yapımı olan Kuzuların Sessizliği filminin yönetmenliğini Jonathan Demme yapmıştır. Thomas Harris’ın Kuzuların Sessizliği adlı romanından uyarlanan filmin senaristi Ted Tally’dir. Başrollerinde Jodie Foster, Anthony Hopkins, Scott Glenn, Ted Levine gibi oyuncular bulunmaktadır.
Filmin konusu; Akademiyi yeni bitirmiş FBI ajanı olan Clarice Starling, yüksek güvenlikli bir tımarhaneye girerek, kurbanlarının derilerini yüzen bir katilin elinden bir kadını kurtarmakla ve katili yakalamakla görevlendirilmiştir. Clarice katile ulaşmak için başka bir seri katil olan Hannibal Lecter ile yakınlaşmak zorunda kalmıştır. Lecter zeki ve kurnaz birisidir. Clarice’nin Lecter’in güvenini kazanması gerekmektedir.
19 milyon dolat bütçe ile çekilen film 272 milyon dolardan fazla hasılat yapmıştır. 1992 yılında 7 dalda Oscar adayı olan film, Yönetmeni Demme ve başrol oyuncularına altın heykelciği getirmiştir. Ayrıca en iyi film ve en iyi senaryo dalında da ödül almıştır. Jodie Foster 30 yaşına gelmeden iki Oscar ödülü kazanmıştır. Ayrıca başrol oyuncusu olan Anthony Hopkins filme 16 dakika gösterilerek en iyi erkek oyuncu ödülünü almıştır. Bu süre bir başrol oyuncusunun filme gözüktüğü en kısa süredir. Ayrıca En İyi Film Oscar’ını alan tek korku-gerilim filmidir. IMDB’den 8,6 puan almayı başarmıştır. 2001’yılında Ridley Scot tarafından filmin devamı niteliğini taşıyan Hannibal çekilmiştir.
3.Rezevuar Köpekleri (Reservoir Dogs)
1992 Amerika Birleşik Devletleri yapımı olan Rezevuar Köpekleri filminin yönetmenliğini ve senaristliğini ünlü yönetmen Qentin Tarantino yapmıştır. Bu film iki Oscar’lı Tarantino’nun ilk filmidir. Başrollerine Harvey Keitel, Tim Roth, Steve Buscemi, Chris Penn ve Micheal Madsen paylaşmaktadır. Başrol oyuncusu Harvey Keitel filmin yapımcısıdır.
Filmin konusu; Gerçek bir soygun hikayesini konu alıyor. Joe Cabot isimli karakter büyük bir elmas mağazasını soymak için ekip topluyor. Ekibin adı ‘’Rezevuar Köpekleri’’ oluyor. Soyguncular kod adı olarak ren isimlerini kullanıyor. Joe ekibe oğlunu da dahil ediyor. En ince detayı bile gözden geçirilen soygun planı, düşünüldüğü gibi işlemez. Soygun ekibi mağazaya geldiğinde tuzağa düşer. Ekibin içinde polis olduğunun farkına varırlar. Kim, kimden şüpheleneceğini, kime silah çekeceğini bilmez durumdadır. Silahlar çekilir, etraf bir anda kan gölüne döner. Soyguncuların bir kısmı depoya sığınır ve burada hesaplaşmaya başlarlar.
Rezavuar Köpekleri filmi, 820 bin kişinin oyuyla IMDB’den 8,3 puan almıştır. Steve Buscemi 1993 Bağımsız Ruh En İyi Yardımcı Oyuncu Ödülünü, Tarantino 1992 Bronz At Ödülünü, film ise 1994 NME En İyi Film Ödülünü almıştır. ABD’de 2 milyon 832 bin dolar hasılata ulaşmıştır. 2006 yılında filmin oyunu olan ‘’Reservoir Dogs: Bloody Days’’ oyunu PC, Xbox ve PlayStation 2’de yayınlandı. Oyundaki şiddet nedeniyle bazı ülkelerde yasaklandı.
4.Babam İçin (In the Name of the Father)
1993 İrlanda Yapımı olan Babam İçin filminin yönetmeni Jim Sheridan’dır. Senaristliği ise Jim Sheridan ve Terry George tarafından yapılmıştır. 27 Aralık’ta İrlanda’da, 29 Aralık’ta ABD’de ve 11 Şubat 1994’te İngiltere’de yayına giren filmin başrolünde; Daniel Day-Lewis, Pete Postlethwaite ve Emma Thampson bulunmaktadır.
Film; Gerry Conlon isimli genç İrlandalı hiç ilgisi olmayan bir olaydan sorumlu tutulur. 1970’li yıllarda İrlanda’dan Londra’ya gelen Conlon Bir işgal evinde serbest bir hayat yaşayan gençlerle birlikte yaşamaya başlar. Bir polis basınında hiç ilgisi olmayan 1974 Gyilford bombalamasından sorumlu tutularak tutuklanır. Bu dönem terörle mücadelede insan haklarının hiçe sayıldığı bir dönemdi. Babası da dahil bazı aile fertleri tutuklanır. Conlon’a manevi ve fiziksel işkenceler yapılır. Yıllar sonra Conlon’un suçsuz olduğu anlaşılır. Film baba ve oğulun hapishanede hayatta kalma ve suçsuzluğunu ispatlamasını konu alıyor.
13 milyon dolar bütçe ile hazırlanan film 65 milyon dolar hasılat yapmıştır. 7 Oscar alan film aynı zamanda 1994 Altın Ayı ödülü, 1994 David di Donatello En İyi Yabancı Film Ödülü’nü almıştır.
5.Cesur Yürek (Braveheart)
1995 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde yayınlanan Cesur Yürek filminin yönetmenliğini Mel Gibson, senaristliğini Randall Wallace yapmıştır. Oyuncu kadrosunda Mel Gbson, Sophie Marceau, Catherine McCormack gibi oyuncular bulunmaktadır.
Film 13.yüzyıl ve 14.yüzyılda yaşamış olan William Wallace’nin hayatını konu alır. Wallace İngiltere’ye karşı yapılan direnişte İskoçya halkına direnişte önderlik eden bir şövalyedir. Wallace yaşanan büyük acılar sonrası İskoçya’ya geri döner. Asıl amacı çiftçilik yapmaktır. Sakin bir hayat yaşamak isteyen Wallace beladan uzak durmaya çalışır. Çocukluk aşkı olan Murron’la tekrardan karşılaşır ve ona yeniden aşık olur. Bir gün gizlice evlenirler. İngiliz askerleri bir gün, Murron’a tecavüz etmeye çalışır. Wallace askerlere saldırarak Murron’u kurtarır ve kaçmasını sağlar. Ancak Murron yolda yakalanır ve kasabanın şerifi tüm herkes’İn gözü önünde Murron’un boğazını keser. Wallace’nin gözü döner ve kasabadaki İskoçların yardımıyla İngilizleri yener ve şerifin boğazını keser. Bu olaydan sonra Wallace İskoç halkına önderlik eder.
53 milyon dolar bütçe ile çekilen film, 210 milyon dolar hasılat yapmıştır. Filmdeki Stirling Savaşı gelmiş geçmiş en iyi savş görüntüsü olarak kabul edilir. Birçok ödül alan film Oscar’da 7 dalda aday oldu. Ve 1995 Oscar’da beş ödül aldı. Bunlar; En İyi Film, En İyi Yönetmen, En İyi Sinematografi, En İyi Makyaj, En İyi Ses Düzenlemeleri ödülleridir. Aynı zamanda İMDB’den 8,3 puan almıştır.
6.Er Ryan’ı Kurtarmak
1998 Amerika Birleşik Devletleri yapımı olan Er Ryanı Kurtarmak filminin yönetmenliğini Steven Spielberg yapmıştır, aynı zamanda filmin yapımcısıdır. Senaristliğini Robert Rodat’ın yaptığı filmin oyuncu kadrosunda; Tom Hanks, Edward Burns, Tom Sizemore, Barry Pepper, Adam Goldberg gibi oyuncular bulunmaktadır.
Film II. Dünya Savaşı’nı konu almaktadır. Savaşta dört çocuğundan üçünü kaybeden bir annenin tek dileği hayatta kalan tek oğlunun sağ salim eve dönmesidir. Annenin bu talebi karşılık bulur ve Başkan tarafından verilen emire göre, ne pahasına olursa olsun Ryan’ın bu savaştan sağ çıkacaktır. Bu görev içinde John H. Miller görevlendirilir. Yüzbaşı Miller ve emrindeki askerlerin, savaşta diğer üç kardeşi ölen ve bundan dolayı eve dönüş vizesi alan Ryan isimli askeri bulmaya çalışırken başlarından geçen olayı konu almaktadır. Filmin ilk 20 dakikası Normandiya çıkarmasını konu almaktadır. Bu sahne film eleştirmenleri tarafından aşırı gerçekçi bulunmuştur.
70 milyon bütçe ile çekilen film, 481 milyon hasılat yapmıştır. İMDB puanı 8,6’dır. İMDB tarafından hazırlanan en iyi 250 film arasında 34.sıradadır. Yayınlandığı yıl Oscar’dan En İyi Film ödülünü alamaması büyük tepki toplamıştır. Film birçok ödül almıştır. 1999 Oscar En İyi Görüntü Yönetimi, En İyi Ses Kurgusu, En İyi Yönetmen ödülü, Altın Küre Drama Dalında En İyi Film Ödülü, Altın Küre En İyi Yönetmen Ödülü alınan en önemli ödüllerdendir.
7.Protesto (La Haine)
1995 Fransız yapımı olan Protesto filminin yönetmenliğini ve senaristliğini Mathieu Kassovitz yapmıştır. Filmin oyuncu kadrosunda Vincent Cassel, Hubert Kounda, Said Tagmaoui gibi oyuncular bulunmaktadır.
Film, birisi Yahudi, birisi siyahi ve birisi pied-noir üç arkadaşın hayatını konu alıyor. Fransa dışarıdan ne kadar medeniyetin beşiği gibi görünse de yabancılara karşı yapılan ayrımcılıkla dikkat çekmektedir. Film ırkçılığa ve sosyal farklılığa birçok gönderme bulunmaktadır. Paris Gettolarında karışıklıklar yaşanmakta, Gençler ve polisler arsında bir gerilim bulunmaktadır. Mahallenin gençlerinden olan Abdel polis sorgusunda yediği dayaktan dolayı hastaneye kaldırılmıştır. Ölüm döşeğinde olan Abdel’in arkadaşı Vinz, Abdel’İn ölmesi durumunda bir polis öldürmeye and içmiştir. Abdel ölmüştür ve çatışmalar başlamıştır. Film izle neredeyse hiç kötü yorum almamıştır.
Film birçok alanda ödülalmıştır. En çok dikkat çeken ödüller şunlardır; Cannes En İyi Yönetmen ödülü, Fransa Film Akademisi En İyi Film, En İyi Kurgu, En İyi Prodüktör ödülleridir. Film’İn İMDB puanı 8,1’dir.
8.Dövüş Kulübü (Fight Club)
1999 Amerika Birleşik Devletleri Yapımı olan filmin yönemenliğini David Fincher yapmıştır. Senaryosu ise Chuck Palahniuk’un Fight Club adlı kitabından uyarlanmıştır. Senaryoyu filme uyarlayan isim Jim Uhls olmuştur. Filmin oyuncu kadrosunda Edward Norton, Brad Pitt, Meat Loaf, Jared Leto, Helena Bonham Carter gibi oyuncular bulunmaktadır.
Filmin konusu; Jack ünlü bir otomobil firmasında yüksek konumda çalışmaktadır. Tekdüze ve monoton bir hayat yaşamaktadır. Hiç arkadaşı olmayan asosyal bir tip olan Jack, aynı zamanda kronik uykusuzluk sorunuyla da mücadele etmektedir. Jack, doktor tavsiyesi üzerine kanserli hastaların bulunduğu terapi grubuna katılır. Jack orada kendisi gibi hasta olmadığı halde terapi grubuna katılan Maria ile tanışır. Maria esrarengiz birisidir. Jack ve Maria tüketici kültürüne karşı bir tavır sergilemektedir. Bir yolculuğunun ardından evinin yandığını gören Jack’in arayabileceği tek kişi; yine yolculuk esnasında tanıştığı sabun satıcısı Tyler’dır. Tyler alkol tükettiği bir gün Jack’i kendisine vurması için kışkırtır. Bu kavga Jack’in hayatını değiştirir. Jack bir süre sonra Tyler ile yaşamaya başlar ve bir dövüş kulübü kurarlar. Bu kulüp Jack’in hayatını değiştirir.
Dövüş Kulübü filmi 63 milyon dolar bütçe ile çekilmiş ve 100 milyon dolar hasılat yapmıştır. İMDB puanı 8,8 olan film birçok ödül almıştır. 2000 Empire Ödülleri En İyi Britanyalı Aktirist Ödülü (Helena Bonham Carter), 2005 Total Film Magazine Ödülleri-Dünyanın Bugüne Kadar Gelmiş Geçmiş En İyi Film Ödülü’nü almıştır. Filmin başarısı üzerine bilgisayar oyunu da çıkarılmıştır.
9.Geçmişin Gölgesinde (American History X)
1998 Amerika Birleşik Devletleri yapımı filmin yönetmenliğini Tony Kaye yapmıştır. Senaristliğini David McKanne yaptığı filmin oyuncu kadrosu; Edward Norton,Edward Furlong, Beverly D’Angelo, Ethan Suplee gibi oyunculardan oluşmaktadır.
Filmin konusu ise; 1990’lı yıllarında ortasında, Venice’de yaşayan Derek Vinyard’ın hayatını anlatmaktadır. Zeki birisi olan Derek’in babası uyuşturucu satıcıları tarafından öldürülmüştür. Babası bir siyahi tarafından öldürülen Derek, neo-nazi olmayı amaçlamıştır. Kısa süre sonra Venice Beach Neo-Nazi liderinin sağ kolu olmuştur. Bir gece üç zenci Derek’in arabasını çalmaya çalışır. Derek bunu duyar ve 1 zenciyi vurur, diğerini yararlar ve birini de elinden kaçırır. Yaralanan zenciyi tekmeleyerek öldürür. Derek bu cinayet sonunda 3 yıl hapse mahkum edilir. Daha sonra kardeşi Danny’de abisinin yolundan gider. Derek pişmanlık duyar ve kardeşini yanlış yoldan çevirmeye çalışır.
10 milyon dolar bütçe ile çekilen film, 24 milyon dolar hasılat yapmıştır. İMDB puanı 8,5 olan film Satellite Drama Filmi Dalında En İyi Erkek Oyuncu Ödülü’nü almıştır.
10.Forest Gump
1994 Amerika Birleşik Devletleri yapımı filmin yönetmen koltuğunda Robert Zemeckis bulunmaktadır. Senaristliğini ise Winston Groom ve Eric Roth yapmıştır. Oyuncu kadrosu Tom Hanks, Robin Wright Penn, Gary Sinise, Mykelti Williamson gibi oyunculardan oluşmaktadır.
Filmin konusu; Düşük IQ’ya sahip olan engelli bir çocuk olan Gump, devlet okuluna kabul edilmez. Annesinin büyük çabaları ile özel okula kayıt olmuştur. Gump Elvis Presley, Kennedy, Nixon gibi tarihsel kişiliklerle tesadüf eseri tanışır. Gump aynı zamanda Vietnam Savaşında önemli olaylara tanık olur. Hatta bu savaşta rol alır. Bilmeden yaptıklarının sonucunun ne kadar önemli olduğunun farkına varamaz.
Film 55 milyon bütçe ile çekilmiştir. Film ülke içerisinde bin 595 salonda gösterime girdi. İlk hafta 25 milyon dolara yakın hasılat yapar. Toplamda 678 milyon dolar hasılat yapmıştır. Gösterime girdiği ilk 10 hafta hep zirvede olan film, 42 hafta gösterimde kalmıştır. Zamanın en çok hasılat yapan 4. Film olmuştur.
Film Oscar ödüllerinde En İyi Görüntü, En İyi Yönetmen, En İyi Aktör, En İyi Görsel Efekt, En İyi Uyarlanmış Senaryo ödüllerinin yanı sıra farklı ödüllerde almıştır. Altın Küre Ödüllerinde yedi dalda aday gösterilmiştir. Bu adaylılardan da üç ödül kazanmıştır. 100 yıl- 100 film listesinde en iyi 76. Film olarak seçilmiştir. Ayrıca İMDB puanı 8,5’dir.
Yorumlara kapalı!